Duizenden leerlingen van vmbo, havo en vwo wachten deze weken op de uitslag van hun examens. Spannend! Maar wat opvalt is dat 80 procent van de mediaberichten gaat over de vwo-examens, terwijl 80 procent van de kinderen vmbo en de havo volgen. Gelderland heeft met meer dan 53 procent verhoudingsgewijs zelfs de meeste vmbo’ers van Nederland.
Tweedeling
Het gebrek aan aandacht voor vakonderwijs is veelzeggend, want het lijkt erop dat we deze leerlingen minder waarderen. Hierdoor dreigt een tweedeling te ontstaan, terwijl we dringend vakmensen nodig hebben in techniek en ict voor de economie van de toekomst.
Nu de economie weer aantrekt ontdekt Nederland weer het belang van industrie, techniek en vakmanschap. Er is een groeiend tekort aan vakmensen op alle niveaus. Aan denkers en doeners! Drie van de vier bedrijven heeft nu al moeite monteurs en programmeurs te vinden en dat worden er alleen maar meer. Het onderwijs moet meer aandacht besteden aan techniek en daar moet je zo vroeg mogelijk mee beginnen.
Dat begint al op de basisschool. Daar is techniek een bijzaak. Techniek komt vaak pas aan bod als een leerling niet in aanmerking komt voor havo of een theoretische leerweg (vmbo TL). Maar er zijn technici nodig op alle niveaus. Er is niet alleen een tekort aan goede monteurs maar ook aan robotprogrammeurs. Techniek mag geen B keuze zijn. Zorg dan ook voor een Cito-toets die je met je handen kunt doen.
Noodrem
Dan het middelbaar onderwijs. De hofleverancier van vakmanschap Nederland is het mbo. Maar de vijver waaruit het mbo kan vissen wordt kleiner. Steeds meer kinderen gaan naar de havo en steeds minder vmbo kinderen kiezen voor een technisch profiel. Niet voor niets trokken Paul Rosenmöller en Ton Heerts van de VO- en MBO-raad deze week aan de noodrem. De vakschool wankelt onder druk van het opleidingsniveau.
Het vmbo blijft het ondergeschoven kind van het middelbaar onderwijs. Daar doen we veel kinderen tekort mee (en ouders en leraren). Maar het gaat om meer dan respect. Op veel plekken zijn de technische profielen kwetsbaar. Zo heeft lang niet elke school meer een technieklokaal. Meer samenwerking tussen scholen kan helpen. Zo maken de vmbo scholen in het Rivierenland gebruik van de faciliteiten van het mbo.
Neem daarbij het bedrijfsleven mee. Techniek leer je niet alleen op school, maar vooral in de praktijk. In Gelderland trekken scholen en bedrijven hierin steeds meer samen op. Zo werken bedrijven in de Achterhoek samen met de pabo aan een leerlijn techniek. In Rivierenland werken scholen en technische bedrijven intensief samen in de TechExpress. In Terborg laat fabrikant Kaak vmbo-leerlingen werken op de grootste industriële 3D-printer van Nederland.
In Gelderland investeren overheid, ondernemers en onderwijs samen in de vakmensen van de toekomst. Maar dat is niet genoeg. Als het gaat om het toelaten of sluiten van opleidingen staat de regio buiten spel. Terwijl je alleen in de regio goed kunt beoordelen of opleidingen daadwerkelijk aansluiten op de behoefte van het bedrijfsleven. Welke gaten er dreigen te ontstaan op de arbeidsmarkt en hoe die te dichten. Geef de regio dan ook een grotere vinger in de pap in het techniekonderwijs. Techniek is dan over tien jaar voor kinderen geen B-keuze meer maar een investering in de toekomst!
Michiel Scheffer (gedeputeerde provincie Gelderland), Lodewijk van der Borg (CEO Kaak Group, Terborg) Cees Brouwer (voorzitter ROC Rivor, Tiel)
