Ruimte voor de Rivieren

Een van de grootste uitdagingen voor Gelderland in de afgelopen 20 jaar en ook de komende 20 jaar is het beheersen van de rivieren die door ons laagland gaan. De herinneringen van de ontruimingen in o.a. 1995 staan veel mensen nog bij. Dat nooit meer, zegen velen, en dat terwijl de dijken het hielden. Door klimaatverandering is de verwachting dat het gedrag van de Rijn en de Maas gaat veranderen, met als consequenties hogere pieken in de waterafvoer. Die verwachtingen zijn gebaseerd op aannames en scenario’s. Je kunt dus voor het zekere of het onzekere kiezen, maar als het water hoog staat zijn er maar weinig maatregelen die je kunt  treffen. In Nederland kijken we sinds 1953 et liefst vooruit en nemen we voorzorgmaatregelen.

Klimaatverandering en onzekerheid

Ik ga er van uit dat de scenario’s redelijk goed onderbouwd zijn. Ik aanvaard ook dat het scenario’s zijn en gebaseerd zijn op kansberekeningen. Als politicus moet ik op basis van onzekerheden een beslissing nemen, en dus op basis van studies, aannames en scenario’s. Ik kan er voor kiezen om een gunstig scenario als uitgangspunt te kiezen, ik kan bepaalde ontwikkelingen ontkennen (zoals klimaatveranderingen), maar ik vind het wetenschappelijk onzuiver om een oorzaak te ontkennen  als ik de gevolgen onprettig vind. Uiteindelijk ben ik naast politicus die een eed heeft afgelegd ook een wetenschapper die bij toekenning van de doctorsgraad de rechten en plichten van die waardigheid heeft aanvaard. Ik ben Thierry Baudet niet.

Maar de gevolgen van Ruimte voor de Rivieren zijn ingrijpend. Daar loop ik niet voor weg. Wel verwacht ik van de uitvoerende macht het volgende:

Werk Europees samen

1.De ontwikkeling van de rivieren is een internationale uitdaging die we voor de Rijn met Belgie, Luxemburg, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en Italie delen. Voor de Maas delen we een rivierbekken met de eerste vier landen. dat betekent dat zowel waterretentie dicht bij de bron in alle gebieden moet worden doorgevoerd, zodat de pieken in de afvoer worden verkleind.

Denk aan de IJssel en de Liemers

2. Dat alle landen hun verantwoordelijkheid nemen, en ook beschermende maatregelen die de volgende landen beschermen. Zo is het van dringend belang dat Duitsland de dijken tussen Emmerich en Rees versterkt om te verhinderen dat de Liemers en het IJsseldal onder water komen te staan. Ook mag de opvang van de stroom niet leiden tot vererving van de veiligheid beneden strooms.

Nevengeul bij Varik-Heesselt

3. Het is vervelend om te zeggen en voor sommigen vervelend om te horen. Liever een klein aantal forse maatregelen met een forse overlast voor enkelen (tot aan onteigening en  verhuizing) dan minder forse maatregelen (dijkverzwaring) die voor velen tot overlast leidt. Daarom staat de aanleg van nevengeulen zoals eerder in Veessen – Wapenveld en mogelijkerwijs in de toekomst bij Heesselt-Varik terecht op de kaart.

Betrek de bewoners (net als bij Lent)

4. Maatregelen moeten goed besproken worden met de betrokkenen. daarbij is de beslissing wel aan democratische gelegitimeerde bestuurslagen op provinciaal en/of nationaal niveau, maar burgers hebben recht op een goede onderbouwing, duidelijkheid en een helder perspectief en zoveel mogelijk inspraak in de vormgeving van maatregelen. Bij Lent (Nijmegen-Noord) heeft inbreng van de bewoners tot een beter en mooier plan geleid.

Maak het mooi en beter

5. We moeten vooral als Provincie zorgen dat de ruimtelijke kwaliteit wordt versterkt. Het gaat niet alleen om veiligheid verhoging maar het kan ook leiden tot versterking van natuurontwikkeling, het verbeteren van het toeristisch potentieel, eventueel ruimte aan watergebonden bedrijvigheid geven. Anders dan de PVV heeft begrepen gaat het, bij de ontruiming van de Beijer in de Millingerwaard, eerst om waterveiligheid en daarna om het versterken van natuur.

Vergoed ruimhartig

6. Daar waar planschade ontstaat moet een ruimhartige vergoeding komen. Maar daar waar planwinst ontstaat zou deze ook ten goede aan het gebied kunnen komen.