Europa Nie Wieder Krieg

Op 8 mei 1964 ben ik geboren. Precies 19 jaar na het einde van de tweede wereldoorlog, midden in de koude oorlog, enkele weken na de moord op[ JFK aan de vooravond van de Vietnam oorlog. In Belgie waar ik van 1967 tot 1983 woonde was het een vrije dag. Tot 1983 overigens, in het jaar dat ik naar Nederland emigreerde werd die vrije dag afgeschaft. Ik wil op deze dag stil staan bij het “nie wieder krieg” argument en het proces van Europese eenwording als democratisch proces als overwinning op totalitarisme en fascisme.

Thierry Baudet: slordige wetenschap

Dat laatste is de laatste weken in zoverre nodig dat er steeds meer activiteit is op sociale media waarbij Europese eenwording als een vorm van totalitarisme of fascisme wordt gezien. Er zijn ook mensen die zover gaan dat ze een partij als D66 gelijkschakelen met de NSB, omdat beide partijen voor Europese eenwording zijn. Maar zelfs Thierry Baudet, nooit beroerd om twijfel aan zijn eigen wetenschappelijke integriteit op te roepen, ziet een parallel tussen de Europese eenwording onder impuls van Napoleon en Hitler en de vorming van de Europese Unie. De EU is dan een voortzetting van de oorlog met andere middelen.

Omgekeerde Godwin

Je kunt beledigd zijn als je als D66 er met een NSB’er wordt vergeleken, of als de Europese eenwording een totalitair, nationaal socialistisch project te noemen. Dat heeft weinig zin. Ik zal beweren dat de vergelijkingen onzinnig zijn, maar aangezien ze enig fundament hebben zal ik proberen te duiden. Ik zal ook aangeven dat de vergelijking niet helpt, ook niet voor degenen die ze maakt. Het heeft ook geen zin om Wilders en de PVV met fascisten te vergelijken. Dat zijn ze niet maar dat betekent niet de PVV ongevaarlijk is. Belangrijker is dat de vergelijking beoogt iets te verbergen en om de voorstanders van Europese integratie te diskwalificeren of te demoniseren. Demoniseren is ook een politiek instrument.

Europese Imperialisme

Julius Caesar, Karel de Grote, Napoleon en Hitler waren de grote architecten van imperialistische projecten om Europa onder een macht te brengen. Al deze projecten gingen grotendeels via veroveringsoorlogen, onderwerping en/of collaboratie van stamhoofden of lokale leiders. De Romeinen en Karel de Grote waren vrij langdurig succesvol. Napoleon en Hitler hadden kortstondig succes. Allen hebben afgezien van extreem militair geweld en vervolging van personen enkele successen op hun conto. Napoleon heeft de burgerlijke stand, het burgerlijk wetboek op zijn conto. Hitler legde de basis onder de moderne sociale zekerheid  (invoering van CAO, minimumloon en AOW). Daarnaast leiden alle oorlogen tot sociale nivellering (iedereen wordt arm) en carrierekansen (via militaire promotie). Zowel Napoleon als Hitler hebben een belangrijk rol gehad in het doorbreken van macht van elites. Daar staan miljoenen doden tegenover, economische kaalslag en in 1945 een economisch, politiek en sociaal geheel ontwricht continent. Rechtstatelijkheid, in de zin van bescherming van menselijke waardigheid en vrijheden zijn geheel opgeofferd aan een totalitair soevereiniteitsdenken waarin de belangen van de staat boven alles gaan (Deutschland uber alles).

Europese Integratie

Het project van Europese integratie is vanaf 1948 ingegeven vanuit de gedachte van “Nie wieder krieg” Als je Tony Judt leest dan sta je verstelt over de schaal van materiële en morele vernieling waar Europa in terecht was gekomen. In 1946 was de gemiddelde dagelijkse voeding in Wenen 800 calorien. Meer dan 10 Mln mensen waren in 1945 verdreven van huis, een gelijk aantal woonde nog in provisorisch onderdak. Anders dan het Hitleriaans Imperialisme begon de Europese eenwording met het sluiten van een Europees Verdrag over de Rechten van de Mens. Ook de Europese eenwording stelde van meet af aan de vrijheden centraal en kent een rechtstatelijke basis, en beroept zich op het Handvest van de VN en stelt de waarden vrede, vrijheid, solidariteit, welvaart en sociale gerechtigheid voor. Het Verdrag van Rome is, net als alle verdragen die er uit voortkomen gebaseerd op onderhandelingen en ratificatie door nationale parlementen. Niet echt vergelijkbaar met het doel en de middelen van het Derde Rijk.

Grondleggers van de EU

Stellen dat de grondleggers en voorstanders van de Europese Gemeenschap en Unie “nazi’s” waren valt moeilijk te rijmen met de achtergrond van de ondertekenaars. De oudsten hadden twee wereldoorlogen meegemaakt. Monnet, Kohnstamm, Spinelli hadden in het verzet gezeten of waren gevangen door de Nazi’s. Mendes France, de premier van Frankrijk in de jaren vijftig was notabene Joods en net als zijn opvolger de Gaulle militair actief aan geallieerde zijde tegen de Duitsers. Ook latere Europeanen zoals Mitterrand (Fr), Werner (Lux) had in het verzet gezeten. Edward Heath, die de toetreding van het Verenigd Koninkrijk tot de Europese Gemeenschap begeleidde was piloot in de Britse luchtmacht tijdens WO2. Dichterbij huis was de oorlogservaring ook voor Hans van Mierlo de reden om te werken aan een verenigd Europa op basis van onderhandelingen, rechtstatelijkheid en vrijheid van burgers.

D66 is NSB

Vaak komen er ook tweets (eens per uur) voor waarin NSB en D66 gelijkgeschakeld worden. Daarbij worden steeds dezelfde posters (Vrijzinnig Democraten en NSB) getoond waarbij opgeroepen wordt tot Europese Eenwording. Dat Europa van de NSB had niet veel te maken met de latere EU. Het was bedoeld als een verbond van soevereine staten  waar sterke leiders akkoorden sloten. Economisch moest het ten dienste staan van Duitsland (nu ondersteunt Duitsland economisch de rest). Ideologisch zou het antisemitisch zijn. Vakbonden werden er verboden en de vrije pers zou aan banden worden gelegd. De EU volgens de NSB was meer naar model van Thierry Baudet.

Afgezien van de VD en NSB posters is er weinig overeenkomst met het Europa van D66 dat uitgaat van een rechtstatelijke basis, van vijf vrijheden, met een via verkiezingen gecontroleerd bestuur, met een Europese rechtspraak waar burgers in beroep kunnen gaan tegen onrechtvaardige regels. Stellen dat NSB en D66 een gemeenschappelijk platform delen, is zoiets als een gedeelde voorliefde voor de muziek van Beethoven.

Demoniseren

Het doel van het gelijkschakelen van D66 met de NSB is demoniseren van de tegenstander. door de frame NSB zit je in de sfeer van landverraad, waardoor je een partij het recht ontzegt in de discussie mee te doen. Dat is een favoriete bezigheid van de PVV aanhangers. Dat blijkt ook uit het negeren van tegenargumenten en het weigeren van een inhoudelijke discussie. De frame is echter ook zo belachelijk en kwetsbaar dat het averechts kan werken. Want je kunt in een vrijmoedige bui ook roepen dat Wilders en zijn PVV veel kenmerken van de NSB delen (beide bewegingen hadden maar een lid/leider), en dat Wilders heult met de Russen. Dat doe ik niet: de NSB was overigens veel beter georganiseerd.

Morgen, op 9 mei mijn liefdesverklaring aan Europa.