De urgentie van Duurzaamheid

De inkomend voorzitter van de Thema-afdeling duurzaamheid heeft de kandidaat voorzitter gevraagd naar hun standpunt over de rol van duurzaamheid in de partij. Ik ben lid geworden geïnspireerd door Jan Terlouw die in boeken als Koning van Katoren en Oosterschelde Windkracht 10, de urgentie van duurzame ontwikkeling zo scherp neerzette. Dat is nu ruim 30 jaar geleden.

D66 moet meer urgentie aan duurzaamheid geven. Dat betekent dat we ons financieel-kapitalistisch model moeten hervormen. Nieuwe politieke allianties zijn nodig: er staan nog hindermachten in de weg. De thema-afdeling zou D66 ook enorm helpen met concrete voorstellen voor lokale politici, bijvoorbeeld over fosfaatwinning uit rioolslib. In Gelderland staat duurzaamheid hoog op de agenda: van energiecoöperaties tot revolverende fondsen. Nieuwe energie voor een partij die werkt.

Te weinig voortgang

We hebben in dertig jaar te weinig voortgang gemaakt. We weten veel meer, we doen niet heel veel meer. Schaarste aan grondstoffen, water en energie worden urgent. Verandering in consumptie en productiepatronen zijn onafwendbaar. maar duurzaamheid moet ook doorwerken in ruimtelijke ordening (wonen en werken dichterbij brengen) in de overheidsfinancien. Duurzaamheid kan nieuwe samenwerking kweken (duurzame energiecooperaties) maar kan ook keuzevrijheid beperken. Helaas kan het niet altijd zonder beperking van vrijheid, maar dat moet dan wel goed democratisch besloten worden.

Vooral de periode 2002-2009 zijn voor de duurzaamheidsagenda verloren jaren geweest. De economische groei van 2002 tot 2008 was gebaseerd op een onroerend goed en hypotheekboom, en onttrok geld aan productieve investeringen. We hebben in Nederland en Europa de verkeerde vijanden gekozen en de verkeerde prioriteiten gekozen. De Islam is geen bedreiging, China is wel een speler van formaat op de geopolitieke kaart van 2020. Het wordt een gevecht om schaarse grondstoffen, water en energie. Criminaliteit wordt overschat, de milieucrisis hebben we verdrongen. Kortom we hebben ons teveel zorgen gemaakt over het milieu waar mensen uitkomen, en te weinig over het milieu waar we allemaal terecht komen.

Duurzaamheid als centrale opdracht van D66

Als kandidaat-voorzitter zie ik een opdracht en heb ik een verzoek. De opdracht die ik zie is om bij te dragen dat duurzaamheid een centrale opdracht van D66 blijft. Zoals Alexander Pechtold het stelde: we moeten rekenschap kunnen blijven afleggen aan toekomstige generaties. maar omdat goed te doen moeten we duurzaamheid in onze programma’s en ons politiek handelen, van gemeenten tot Europa beter verbinden. Daarnaast moeten we ook beter kijken naar de economisch en politieke voorwaarden voor duurzame ontwikkeling. Dat vergt een kritische analyse van het financieel gedreven kapitalisme en ook daar concrete voorstellen. Ik was vanochtend op bezoek bij Food Valley, het hoofdkantoor van de Topsector Voeding. De directeur riep op meer urgentie aan de toekomst van voeding te besteden binnen D66. Ik heb gevraagd om bij Rob de Wijk in een denktank te komen zitten (mocht ik gekozen worden).

Zet de agenda lokaal en bevorder allianties

Van de Thema-afdeling duurzaamheid vraag ik twee dingen. In de eerste plaats een analyse en een actieplan om duurzaamheid hoger op de politieke agenda te krijgen, inclusief een kaart van de allianties de we moeten koesteren en ontwikkelen. In de tweede plaats zou ik willen vragen aan de Thema-afdelingen om meer te brengen naar lokale of provinciale politici. In de herwinning van fosfaten uit rioolslib of van grondstoffen uit afval zijn concrete voorstellen nodig passend in de kaders van het gemeentelijk en provinciaal beleid.