Ground Zero

Ground Zero, 11 september de dag dat we vooral de bijna 3000 directe doden herinneren en herdenken van de aanslagen gepleegd door een groep van Al-Qaida terroristen met vier vliegtuigen op New York City, en Washington. Al deze onschuldige slachtoffers hebben een naam, een beeld en een plaats waar ze herdacht worden. We zien in de aanslagen de basis van de “War on Terror”. De aanslag is de oorzaak, de politiek van Bush het gevolg. Toch zijn de aanslagen ook een gevolg van een oorzaak: de groei­ende weerstand tegen autocratische en seculiere regimes in het Midden Oosten, waarbij geloof de enige toegestane uitlaatklep is, en daarnaast het onvermogen van alle partijen om het Palestijns-Israelisch conflict op te lossen en tenslotte de  ongelijke verdeling van de opbrengst van olie in hetzelfde Midden-Oosten. Het gevolg is geen automatisch gevolg: maar een bewuste strategie van Cheney en Rumsfeld om Amerika te vestigen, geen voortschreidend inzicht maar het moment een strategie van controle over oliebronnen uit te rollen.

Het gevolg – the War on Terror – is ook weer een oorzaak, de oorzaak van meer dan 100.000 doden in Afghanistan en Irak. Maar ook weer reacties daarop in de vorm van aanslagen op Bali, Londen, Madrid, vele aanslagen in Pakistan. Hier zijn de slachtoffers niet geteld, ze hebben geen naam en geen gezicht in de internationale pers en vaak ook geen plek om te herdenken. Soms worden ze nog eens kuis collateral damage genoemd, dat waren de doden in NYC misschien ook, maar in alle gevallen zijn het persoonlijke drama’s: verknalde levens, verbroken gezinnen, verloren vertrouwen, verbitterde gevoelens. Oorlog of conflict is niet één drama van miljoenen. Oorlog is miljoenen malen het drama van één, zei van Mierlo in 2004. Helaas gaat het dictum van Gandhi te vaak op: “oog om oog; iedereen blind”. Wat betekent blind: dat is niet meer de nuance zien, dat is elk lid van een groep verminken om het gedrag van enkelen van een groep. Blind is niet meer zien dat de meeste ouders – ongeacht hun godsdienst willen dat hun kinderen een betere toekomst krijgen en hun ouders een waardig levenseinde. Nuance dat is zoeken naar het goede in elk individu, nuance is vertrouwen op de redelijkheid en kracht van mensen. Ook hier gaat de nuance niet verloren in een voortschreidende polarisatie, maar in het bewust gebruiken van polarisatie om macht te verkrijgen en een politieke agenda te vestigen en uit te voeren.

Waar de nuance verloren gaat, ontstaat het kiezen tussen twee kwaden. In Italië kun je kiezen tussen Communisten en Berlusconi, in Nederland wil ik meer keuze dan tussen Wilders en de PvdA. Ik wil niet door Wilders gedwongen te worden om voor de Islam op te komen. Ik wil niet op grond van het gebrek aan godsdienstvrijheid Saudi-Arabië tornen aan de godsdienstwijsheid hier. Ik wil ook niet D66 groot maken als contramal van de PVV. Ik wil niet als tegenpool van de PVV in een links kamp worden geplaatst, ik wil geen tegenstelling tussen volk en linkse elite netzomin als tussen het volk en een rechtse elite (waar waren de bankiers). Ook ik gun iedereen een betere opleiding of het nu VMBO, HBO of WO is). Er zijn nuances, grijstinten, verschuivingen, schakeringen en wellicht ook voortschrijdend inzicht.

Dat voortschrijdend inzicht heeft Wilders ook bereikt want hij roemt de open samenleving in Neder­land en New York en bestrijd de vijanden van deze open samenleving (mooie verwijzing naar de links liberale Karl Popper), en hij wijst tolerantie met intolerantie af. Dat hij dan vreest voor zelfmoord van het westen is gebrek aan zelfvertrouwen en in de veerkracht van een open samenleving. Tenslotte trekt hij een streep in het zand over een moskee op Ground Zero in NYC. Ook daar is ruimte voor nuance want het centrum krijgt de vorm van een kantoorgebouw en huist naast een gebedscentrum (zonder Minaret en zonder Muezzin) een overdekte tennisbaan, een wijkcentrum en een bibliotheek en verder commerciële activiteiten op drie straten (buiten zicht) van de Noordkant van Ground Zero maar ongeveer vijf straten van waar het WTC stond.