Organon en Innovatiebeleid: Nieuwe Energie voor Gelderland
Het drama Organon
De aangekondigde reorganisatie van MSD in Oss (v/h Organon) is een zware slag voor de medewerkers, des te meer dat hun werkgevers vaak life-long employment boden. Dan ben je niet echt voorbereid op een carrièreswitch of het opstarten van een eigen onderneming. Het is een slag voor de economie van Oss dat zijn meest innovatieve onderneming verliest. Het is overigens ook een klap voor Apeldoorn waar de vestiging van Diosynth wordt gesloten. Het is een klap voor Gelderland omdat bijna de helft van de getroffen werknemers in Gelderland woont, en een peiler uit Health Valley wordt weggeslagen. Organon was bovendien een belangrijke partner van Radboud/UMC en een werkgever voor veel afgestudeerden van de RU.
Terecht is D66 bezorgd over de ontwikkelingen in Oss. De Fractievoorzitter in de Staten van Brabant en, naar nu bekend, collega lijsttrekker Marusjka Lestrade, heeft vragen aan de gedeputeerde gesteld. Wethouder Bert Jeene van D66 in Nijmegen schakelt met Radboud en HAN. Mijn handen jeuken, maar ik kan nog niet veel. Ik heb in elk geval contact gehad met de belangrijkste spelers de afgelopen weken. Een actieplan is in voorbereiding, maar D66 is provinciaal noch in Gelderland, noch in Brabant deel van de coalitie. Tot 3 maart kunnen we niet meer dan verbinden, inspireren, aansporen.
Empathie, Urgentie, Fasering
Bij grootschalige reorganisaties is het wel zaak empathie, urgentie, en fasering te tonen. Aan empathie ontbreekt het landelijk in elk geval. Maria van der Hoeven kraamt neo-liberale onzin uit waar niemand beter van wordt. Natuurlijk is het een bedrijfsbeslissing, maar dat betekent nog niet dat je niet hoeft te verbinden, te inspireren of aan te sporen. Nu aankondigen de top van MSD bellen is wat laat. Eerder had de Minister wel vinger aan de pols kunnen houden, toe kunnen zien op een innovatief inkoopbeleid in de gezondheidszorg (als het op inkopen en voorschrijven gaat is de nederlandse overheid vaak schraalhans en zelden een innovatieve klant).
Urgentie bestaat er uit snel een routeplan te maken en daarmee een toekomstperspectief creëeren. Urgentie bestaat er ook snel alle partijen bij elkaar te brengen en middelen aan elkaar knopen. Ik heb de indruk dat hier wel is gebeurd, zij het dat de provincie Brabant sneller schakelt dan Gelderland, dat wederom als konijntje in de koplamp staart met een rugzak van 4 Mld om. Juist nu komt het aan om bestuurlijke drukte weg te nemen en origineel beleid te ontwikkelen. Als je nu de urgentie niet voelt dan is het gekakel over sleutelgebieden en top-instituten loos. Put your money where your mouth is, zeggen ze dan in New Jersey.
Fasering bestaat uit het uitsmeren van de consequenties in de tijd zodat mensen zo lang mogelijk worden verzekerd van een inkomen en zodat voorzieningen getroffen worden. Dat zijn inderdaad actiepunten als het opzetten van een “open innovatie campus”, het zeker stellen van technische installaties, het toegankelijk maken van fondsen en subsidies voor starters, en arbeidspools creëren. Juist nu is er sprake van een groot aantal mensen met unieke kennis en ervaring. Vaak leveren die (net als bij Fokker) na verloop van tijd in nieuwe combinaties en nieuwe bedrijven meer waarde dan nu.
Uithijgen en opbouwen
En dan uithijgen, terugkijken en opbouwen. Na 8 jaar zwoegen en trekken hebben we op het moment suprême een innovatiebeleid dat door het ijs zakt. Dat bovendien ook afhankelijk is van een klein aantal grote bedrijven en veel start –ups die niet willen of kunnen doorgroeien. Toch zijn er innovatieve middelgrote bedrijven zoals Colbond, IFF, NEDAP. Er zijn bedrijven die overleven en groeien in traditionele sectoren zoals TenCate, Hulshof, Ahrend. Er zijn middelgrote bedrijven die high-tech zijn (zelfs in buitenlandse handen zoals Teijin) of van Nederlandse bodem zoals Exendis, VMI en Bronckhorst. Innovatiebeleid staat niet op zichzelf. Innovatie kan alleen gedijen in een kapitaalmarkt gericht op de langere termijn (hervormen dus), met een overheid die ook in haar inkoop en aanbestedingsbeleid innovatief optreed, en met een financieel instrumentarium dat niet voortdurend veranderd en versnipperd.
Ik ga nu op vakantie, maar na drie weken bestuursrecht lezen in Italië nodig ik vertegenwoordigers van innovatieve bedrijven uit de regio uit om na te denken over regionaal innovatie en industriebeleid.
