Fractie: Nieuwe energie voor Gelderland

Na de verkiezing van de lijsttrekker volgt de verkiezing van de kandidaten en toekomstige fractie­leden. Tot 1998 werd de lijsttrekker gekozen uit de reeds samengestelde lijst waarbij enkel de kandidaten op de eerste vijf plaatsen zich konden kandideren. Nu wordt eerst de lijsttrekker gekozen. Ik ben maar gematigd voorstander van deze procedurevolgorde. Zo wordt de lijsttrekker wel voorzien van andersoortig mandaat dan de andere kandidaten. Er wordt wel van afgedongen door de stelling in het profielschets dat de lijsttrekker niet perse de fractievoorzitter wordt.  Dezeprofielschets getuigd van weinig politiek realisme: een lijsttrekker die zijn werk goed doet en de campagne goed trekt, bouwt ook het gezag op om zich voor het fractievoorzitterschap te kwalificeren.

De positie van de lijsttrekker wordt versterkt doordat hij ook in de stemadvies­commissie zit. Aangezien de leden vaak het stemadvies volgen is dit advies bepalend voor de definitieve lijst. Dat betekent dat de kandidaten deels hun positie op de lijst deels te danken hebben aan de lijsttrekker. Dat versterkt ook het mandaat van de lijsttrekker. Aangezien de lijsttrekker een dergelijke rol speelt zal ik als kandidaat-lijsttrekker een schets geven van hoe een fractie zou kunnen opereren. Wie meer steun wil in de procedure van kandidaatstelling leze mijn handboek dat ik in 2003 heb geschreven en recent heb geactualiseerd (even mailen).

Een statenlid zou drie dingen goed moeten kunnen:

  • Hij/zij moet een vertegenwoordiger kunnen zijn dat wil zeggen dat hij passief en actief verbindingen moet leggen in de provincie en daar of al een netwerkvaardigheid hebben dan wel een zelfstandig onderzoekende instelling hebben.
  • Hij/zij moet kunnen politiseren, dat wil zeggen de politieke essentie uit een beleidslijn kunnen zien vanuit en D66 perspectief. Kortom niet zoeken in de technische uitdieping,wel de technische beheersing gebruiken om de D66 accenten te plaatsen.
  • Hij/zij moet redelijk generalistisch kunnen opereren vanuit een competentie of affiniteit met één onderwerp. Debatvaardigheden zijn belangrijk maar ook het vermogen in de wandelgangen overtuigend coalities te smeden.

Dat betekent dat elk statenlid zijn netwerken in de provincie zou moeten ontwikkelen, redelijk breed inzetbaar is een breed scala aan politieke methodes kan inzetten. Fractieleden moeten elkaar aanvullen maar ook voor elkaar kunnen inspringen. Ik ben ook voorstander om binnen criteria van kwaliteit een goede spreiding van fractieleden over de provincie te hebben.

Een fractie is een team

Een fractie werkt als team. Daarbij is met een te verwachten grotere fractie sprake van een mogelijke vierdeling. De kern van de fractie zal bestaan uit de gekozen leden. In een fractie van 3 tot 5 leden hebben zij democratische legitimiteit en bepalen ze samen de inhoudelijke kaders en werkmethodes. Het politieke primaat Ik stel mij voor dat uit de lijstopvolgers een steunfractie wordt samengesteld die gelijk in omvang is aan de fractie. Deze kern-steunfractieleden kunnen vervangen in commissies en zijn op hun terrein breed inzetbaar. In een derde schil zouden experts kunnen deelnemen die enerzijds inhoudelijke expertise aanleveren of netwerken kennen. Deze experts kunnen ook thematische groepen kunnen animeren voor de ontwikkeling van standpunten op middellange termijn. Tenslotte kan een fractie niet functioneren zonder een goede organisatorische ondersteuning.

Fracties bestaan uit een kern van mensen die vrijgesteld zijn om politiek te bedrijven en krijgen daar ook een vergoeding voor. Dat betekent dat een fractie ook een structurerend element is in het leven van de D66 Regio Gelderland. Deze opzet zal natuurlijk in samenspraak met het bestuur de werkwijze wordt vastgesteld. Mijn gedachten gaan uit naar een fractieconvenant waarin stijl van opereren, fractiereglement, communicatie met leden en kiezers wordt vastgelegd.

Vanaf het moment dat de lijst bekend is, zou het goed zijn dat er aan teamvorming wordt gewerkt. Dat betekent dat de kandidaten actief in de campagne meedraaien en zich gezamenlijk voorbereiden op het fractiewerk, door training en heisessies (ik dacht aan het blokhuisje bij Kasteel Staverden).