van der Donk heeft visie

Computergebouw

Op zaterdag 18 juni waren 40 D66 statenleden en 1 gedeputeerde bij elkaar voor een bijeenkomst in het Provinciehuis in Den Bosch, ook wel het computergebouw van Otje. Om maar over smaak te beginnen, ik vind onze zaal in Arnhem mooier. Daar voel je je daadwerkelijk bekleed met een parlementarische waardigheid. Daarbij domineert het katheder de zaal, de interruptiemicrofoon staan metterdaad in de arena. De tribunes zijn geheel geschikt voor het toewerpen van allerlei gerei naar de zakkenvullers beneden en er is nog plaats voor de twee oude mannetjes van de Muppet Show. Maar zowel in het computergebouw aan de Dieze of in het huis aan de Rijn is de luchtverzorging belabbert. Zouden zij er ook hoofdpijn krijgen?

De provincie op menselijke maat

Zeer inspirerend was de bijdrage van de Commissaris van de Koningin van Brabant, Wim v.d. Donk. Lid van het CDA maar hij klonk als een D66’er. Voor een geograaf zoals ik, een zeer herkenbare visie. Het gaat uit van een regio als identiteit. Brabant wordt gekenmerkt door 200 jaar industriële traditie, eeuwen van menselijke maat, met een cultuur gebaseerd op een sterk vertrouwen. Economie, sociale organisatie en cultuur zijn sterk verbonden. Daarnaast is Brabant internationaal georiënteerd. Was Brussel niet ooit de hoofdstad van het hertogdom Brabant. Het opschalen van provincies was voor hem een denkconstruct zonder legitimiteit. Het bezuinigen op cultuur in Brabant onaanvaardbaar. Voor elke Amsterdammer wordt 200 Euro aan cultuur openbaar gefinancierd, voor elke Brabander  is dat 2,12 Euro. Het moet niet veel gekker worden.

Rijnlanden en naoberschap

Voor Gelderland vindt ik de gehechtheid aan een provincie overdreven. Gelderland en Overijssel hebben meer gemeen dan Brabant en Limburg. Het katholieke Twente verbindt zich tot de Achterhoek. De kop van Overijssel loopt cultureel door in de Veluwe. Na Brabant zijn Gelderland en Overijssel het tweede industriegebied van Nederland. Brabant en Het Oosten hebben meer gemeenschappelijk. Nijmegen is de intellectuele hoofdstad van het Zuiden en het oosten van Nederland. De economie van Oss (Organon) is sterk verbonden met Nijmegen. Zaltbommel is gericht op Den Bosch. Beide regio’s zijn enerzijds de doorvoergoot van Rotterdam naar Duitsland maar beide regio’s zijn ook rijk aan innovatieve leveranciers aan Duitsland. Beide regio’s horen tot de Rijnlanden en zijn niet meegegaan in het neo-liberale model: economische ontwikkeling is geworteld in het regionale DNA. Wij noemen dat naoberschap.

Gebiedsregisseur

Er is ook een ander verhaal. Met de verschuiven van taken van rijk naar provincie kan de provincie de gebiedsregisseur worden “met alles wat daarbij hoort” (dixit Uitvoeringsakkoord). Met de middelen die Gelderland heeft is het ook zaak die rol volwaardig op te pakken, zoveel mogelijk in samenwerking met onze buurprovincies. Alles wat daar bij hoort betekent de samenhang tussen gebied (wonen/werken en natuur), economie, de sociale cohesie en de culturele identiteiten. Daarom ben ik niet rouwig dat de provincies de financiering van het rijk overneemt voor de culturele infrastructuur. Maar er is veel te doen voor de provincie.